Quá trình xay cà phê từ góc nhìn khoa học
Xay cà phê tưởng chừng đơn giản, nhưng thực chất là một bước cực kỳ quan trọng quyết định chất lượng và hương vị của ly cà phê. Ở góc độ khoa học, quá trình xay là sự thay đổi vật lý ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ chiết xuất và mức độ hòa tan các hợp chất trong hạt cà phê.
1. Vì sao phải xay cà phê?
Hạt cà phê sau rang có cấu trúc khá cứng. Để nước có thể thẩm thấu và chiết xuất được các hợp chất như caffeine, axit, tinh dầu và đường cần phải xay nhỏ để tăng diện tích tiếp xúc. Càng xay mịn, càng dễ hòa tan các thành phần hóa học trong cà phê vào nước.
2. Độ mịn ảnh hưởng thế nào đến chiết xuất?
Từ góc nhìn khoa học, độ mịn của bột cà phê điều chỉnh tốc độ dòng chảy của nước và diện tích tiếp xúc, ảnh hưởng đến mức chiết xuất:
-
Bột quá mịn: Nước chảy chậm, dễ gây chiết xuất quá mức (over-extraction) → cà phê đắng, gắt.
-
Bột quá thô: Nước chảy nhanh, chiết xuất không đủ → cà phê chua, nhạt (under-extraction).
👉 Tùy vào phương pháp pha (phin, espresso, pour-over, cold brew), độ mịn phải điều chỉnh phù hợp để đạt được ly cà phê cân bằng.
3. Khoa học bên trong hạt cà phê khi xay
-
Trong quá trình xay, ma sát sinh nhiệt, nếu xay quá lâu hoặc thiết bị không tốt sẽ khiến cà phê bị nóng, làm bay mất một phần hương thơm.
-
Cà phê sau khi xay tiếp xúc với oxy trong không khí, dẫn đến oxy hóa nhanh, khiến hương vị mất dần – vì vậy, cà phê nên được xay ngay trước khi pha.
-
Phân bố hạt sau xay (kích thước đồng đều hay không) cũng ảnh hưởng đến chất lượng chiết xuất. Máy xay chuyên nghiệp sẽ giúp tạo ra bột đồng đều hơn máy xay lưỡi dao thông thường.
4. Lựa chọn máy xay cà phê phù hợp
-
Máy xay burr (máy xay bánh răng): Xay đều, kiểm soát tốt độ mịn, ít sinh nhiệt.
-
Máy xay blade (lưỡi dao): Xay không đều, khó kiểm soát, dễ làm nóng bột cà phê.
Kết luận
Xay cà phê không đơn thuần là làm nhỏ hạt, mà là bước khoa học quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị tách cà phê. Độ mịn, nhiệt độ, phân bố bột xay – tất cả đều cần được kiểm soát để tối ưu quá trình chiết xuất. Nếu bạn là người yêu cà phê, đừng bỏ qua tầm quan trọng của quá trình xay cà phê từ góc nhìn khoa học!
